Tìm hiểu bệnh đau thần kinh toạ theo đông y
1. khái niệm
- Theo y học hiện đại thì đau thần kinh toạ là do dây thần kinh hông bị chèn ép hoặc tổn thương.
- Theo y học cổ truyền, hội chứng đau dây thần kinh tọa đã được mô tả trong các bệnh danh “Tọa điến phong”, “Tọa cốt phong”, “Phong” trong hội chứng bệnh lý này nhằm mô tả tính chất thay đổi và di chuyển của đau. Do triệu chứng quan trọng nhất của bệnh là đau nên hội chứng đau thần kinh tọa có thể được tìm hiểu thêm trong phạm trù của chứng “Tý” hoặc “Thống” (tùy theo nguyên nhân gây bệnh).
2. Nguyên nhân
- Theo y học hiện đại ( tham khảo thêm: nguyên nhân đau thần kinh toạ), nguyên nhân thường gặp nhất của đau thần kinh toạ là do thoát vị đĩa đệm ( 80%), một số nguyên nhân khác như: thoái hoá cột sống thắt lưng, chấn thương, trượt đốt sống, viêm nhiễm, khối u…
- Theo YHCT:
Đau thần kinh tọa nguyên nhân do:
- Ngoại nhân
Thường là phong hàn, phong nhiệt, hoặc thấp nhiệt thừa lúc tấu lý sơ hở xâm nhập vào các kinh Bàng quang và Đởm
- Bất nội ngoại nhân
Những chấn thương (vi chấn thương) ở cột sống (đĩa đệm) làm huyết ứ lại ở 2 kinh trên. Những nguyên nhân này làm cho khí huyết của 2 kinh Bàng quang và Đởm bị cản trở hoặc bị tắc lại, gây nên đau
Do chính khí suy yếu, rối loạn chức năng tạng phủ nhất là tạng can thận, làm cho tà khí thừa cơ xâm nhập gây bệnh.
- Tùy theo bản chất của nguyên nhân gây bệnh mà biểu hiện của đau sẽ khác nhau.
- Nếu bệnh kéo dài sẽ ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của Can và Thận.
3. Các Thể Lâm Sàng
Y học cổ truyền phân làm 2 thể lâm sàng chủ yếu:
- Thể cấp (Thể phong hàn phạm kinh lạc hoặc Khí huyết ứ trệ):
- Đau lưng lan xuống chân dọc theo dây thần kinh tọa. Đau dữ dội, đau tăng khi ho, khi hắt hơi, khi cúi gập cổ đột ngột. Đau tăng về đêm, khi trời lạnh, giảm khi nằm yên trên giường cứng, giảm đau với chườm nóng.
- Rêu lưỡi trắng, mạch phù (nếu do phong hàn). Lưỡi có thể có điểm ứ huyết (nếu do khí huyết ứ trệ).
- Bệnh nhân có cảm giác kiến bò, tê cóng hoặc như kim châm ở bờ ngoài bàn chân chéo qua mu bàn chân đến ngón cái (rễ L5) hoặc ở gót chân hoặc ngón út (rễ S1).
- Thể mạn (Thể phong hàn thấp / Can thận âm hư):
- Đây là loại thường gặp trong đau dây thần kinh tọa do các bất thường cột sống thắt lưng cũng như thoái hóa các khớp nhỏ cột sống, các dị tật bẩm sinh.
- Đặc điểm lâm sàng:
Đau vùng thắt lưng lan xuống chân theo dọc đường đi của dây thần kinh toạ. Đau có cảm giác tê bì, nặng nề, teo cơ, bệnh kéo dài dễ tái phát với những đợt đau tăng, chườm nóng, nằm nghỉ dễ chịu, thường đau 2 bên hoặc nhiều rễ.
Triệu chứng toàn thân: ăn kém, ngủ ít, mệt mỏi.
Chất lưỡi nhợt bệu, rêu lưỡi trắng dày và nhớt, mạch nhu hoãn hoặc trầm nhược.
Điều Trị Theo Đông Y
1. Thể cấp: ( do phong hàn hoặc khí huyết ứ trệ)
a. Nếu do phong hàn: ( hàn tý, thống tý)
- Pháp trị: Khu phong, tán hàn, thông kinh lạc.
- Điều trị dùng thuốc
- Bài thuốc: Can Khương Thương truật gia giảm.
Độc hoạt 12g, can khương 8g, phục linh 12g, quế chi 8g, thương truật 8g, xuyên khung 10g, Ý dĩ 12g, tế tân 06g, phòng phong 12g, tần giao 8g, ngưu tất 12g.
- Sắc uống 01 thang/ ngày chia 2 lần sáng, chiều.
(Có thể dùng thuốc theo đối pháp lập phương)
- Điều trị không dùng thuốc:
* Châm cứu:
- Điện châm tả ngày 1 lần thời gian 20 phút các huyệt: A thị, Giáp tích L4-5. L5-S1, Đại trường du, Hoàn khiêu, Trật biên, Thừa phù, Ân môn, Ủy trung.
- Nếu đau mặt sau cẳng chân châm thêm: Thừa sơn, Côn lôn, Túc lâm khấp.
- Nếu đau mặt ngoài cẳng chân châm thêm: Dương lăng tuyền, Tuyệt cốt.
* Xoa bóp bấm huyệt: Day, lăn, phát, bóp bấm huyệt, vận động cột sống, vận động chân.
* Thủy châm: Vitamin nhóm B vào các huyệt trên: Terneurine H 5000, methycobal…
* Các phương pháp điều trị không dùng thuốc khác: Nhĩ châm vùng cột sống thắt lưng (+++), dây thần kinh (++), hông, mông, háng, gối, cổ chân (+). Cấy chỉ theo công thức huyệt trên 7-14 ngày cấy chỉ một lần.
b. Nếu do khí khí huyết ứ trệ:
- Pháp điều trị: Hành khí hoạt huyết khứ ứ, thông kinh hoạt lạc.
- Điều trị dùng thuốc:
- Bài thuốc: thân thống trục ứ thang.
1. Đào nhân 12 gam.
2. Hồng hoa 12 gam.
3. Đương quy 12 gam.
4. Chích thảo 4 gam.
5. Ngũ linh chi 12 gam.
6. Chế hương phụ 12 gam.
7. Chính Địa long 6 gam.
8. Tần giao 12 gam.
9. Khương hoạt 12 gam.
10. Nhũ hương 6-12 gam.
11. Ngưu tất 12 gam.
- Sắc uống ngày 01 thang, uống chia làm 2 lần sáng, chiều.
(Có thể dùng thuốc theo đối pháp lập phương)
- Điều trị không dùng thuốc:
* Châm cứu: Điện châm tả các huyệt như trên, châm thêm huyệt Huyết hải
* Thủy châm: Vitamin nhóm B vào các huyệt trên: Terneurine H 5000, methycobal…
* Các phương pháp điều trị không dùng thuốc khác: Nhĩ châm vùng cột sống thắt lưng (+++), dây thần kinh (++), hông, mông, háng, gối, cổ chân (+). Cấy chỉ theo công thức huyệt trên 7-14 ngày cấy chỉ một lần…
2. Thể Mạn tính: (Thể phong hàn thấp tý kết hợp với can thận hư)
- Pháp điều trị : Khu phong tán hàn, trừ thấp, hoạt huyết, bổ can thận.
- Điều trị dùng thuốc:
- Bài thuốc : Độc hoạt tang kí sinh thang gia giảm
Độc hoạt 12g Đẳng sâm 12g
Phòng phong 12g Phục linh 12g
Tang kí sinh 20g Cam thảo 06g
Tế tân 06g Bạch thược 12g
Quế chi 06g Đương qui 12g
Ngưu tất 12g Thục địa 12g
Đỗ trọng 12g Đại táo 12g
- Sắc uống 1 thang/ ngày chia 2 lần sáng chiều
( hoặc dùng đối pháp lập phương).
- Bài thuốc Trị thấp khớp PT5 (GS. Bùi Chí Hiếu) gồm:
Lá lốt 12g, Cà gai leo 12g, Quế chi 10g, Thiên niên kiện 12g, Cỏ xước 10g, Thổ phục linh 12g, Sài đất 12g, Hà thủ ô 16g, Sinh địa 16g
- Điều trị không dùng thuốc:
* Châm cứu:
- Cứu hoặc điện châm bổ ngày 1 lần thời gian 25 phút các huyệt: Giáp tích, Thận du, Can du, Đại trường du, Hoàn khiêu, Trật biên, Thừa phù, Ân môn, Ủy trung. ( có thể châm thêm Thái khê, Tam âm giao)
- Nếu đau mặt sau cẳng chân châm thêm: Thừa sơn, Côn lôn, Túc lâm khấp
- Nếu đau ở mặt ngoài cẳng chân châm thêm: Dương lăng tuyền, Tuyệt cốt
* Xoa bóp bấm huyệt: Day, lăn, phát, bóp bấm huyệt.
* Tập các động tác: Tập cổ chân, Động tác ưỡn lưng, Tư thế tam giác và tam giác biến thể, tư thế chiếc thuyền, chào mặt trời, thở bốn thời…
* Thủy châm: Vitamin nhóm B vào các huyệt trên: Vinrovit 5000, methycobal…
* Các phương pháp điều trị không dùng thuốc khác: Nhĩ châm vùng cột sống thắt lưng (+++), dây thần kinh (++), hông, mông, háng, gối, cổ chân (+).
cấy chỉ theo công thức huyệt trên 7-14 ngày cấy chỉ một lần…
Viên xương khớp thảo mộc Hoạt Khớp Linh
Viên xương khớp thảo mộc Hoạt Khớp Linh là sản phẩm của công ty TNHH Dược Phẩm Vitramec. Sản phẩm ứng dụng từ bài thuốc cổ phương Độc Hoạt Tang Ký sinh gia giảm, được bào chế theo tiêu chuẩn GMP của Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ), dưới dạng viên nén tiện lợi, hàm lượng dược chất cao, giúp gia tăng hiệu quả điều trị lên rất nhiều lần.
Với công dụng chính là khu phong tán hàn chỉ tý thống, bổ khí huyết, bổ can thận mạnh gân cốt, trên nguyên tắc " công bổ kiêm thi" điều trị cả gốc lẫn ngọn nguyên nhân gây ra những cơn đau xương khớp và đặc biệt có tác dụng tốt trên các thể của bệnh lý Đau Thần Kinh Toạ. Thành phần bài thuốc trong sản phẩm gồm các vị thuốc như:
- Độc hoạt, Hy thiêm, Thiên niên kiện, tần giao, Thương truật có tác dụng khu phong trừ thấp, lợi gân cốt, chỉ thống.
- Đỗ trọng, Tục đoạn, Ngưu tất có tác dụng bổ can thận, mạnh gân cốt.
- Đương quy bổ huyết, hoạt huyết.
- Hoàng kỳ ích khí, cố biểu.
- Kê huyết đằng hành khí hoạt huyết, thông kinh lạc.
- Mộc qua, Uy linh tiên có tác dụng thư cân, thông kinh hoạt lạc.
- Nhục quế giúp khu hàn chỉ thống, ôn kinh thông mạch.
- Cam thảo điều hòa các vị thuốc.
- Chiết xuất từ Vỏ Cây Liễu Trắng ( White Willow Bark Extract ) với hoạt chất chính là một glucoside tên Salicin ( tiền chất của Acid Salicilic - Aspirin) có tác dụng như một chất chống viêm, giảm đau tự nhiên, nhưng an toàn và không gây tác phụ như Acid Salicilic.
Trong phương vị thuốc Độc hoạt có tính đi xuống chuyên chữa phục phong thủy thấp ở phần dưới cơ thể, Ngưu tất dẫn khí huyết đi xuống, kèm theo các vị bổ can thận ( Đỗ trọng, Tục Đoạn) và các vị thuốc vừa có tính khu phong trừ thấp vừa bổ can thận, mạnh gân cốt ( Hy Thiêm, Thiên Niên Kiện ). Cho nên sản phẩm Hoạt Khớp Linh chuyên trị các chứng phong ở phần dưới cơ thể từ thắt lưng trở xuống như: đau lưng, thoái hóa cột sống thắt lưng, đau thần kinh tọa, thoái hóa khớp gối…
Để được các bác sĩ tư vấn thêm về bệnh lý đau thần kinh toạ và các phương pháp điều trị hiệu quả, hãy liên hệ theo số Hotline: 08 9968 9988.