Tên khoa học: Siegesbeckia orientalis L. – Asteraceae
Tên gọi khác: Cỏ đĩ, Cây cứt lợn, Chó đẻ hoa vàng, Niêm hồ thái, Hy thiêm thảo, Hy. tiên, Hổ cao. Đây là loài cây thuộc họ Cúc.
Giới thiệu:
Cây thảo sống hàng năm, cao chừng 30-40cm hay hơn, có nhiều cành nằm ngang. Thân cành đều có lông. Lá mọc đối, có cuống ngắn; phiến hình tam giác hình quả trám, dài 4-10cm, rộng 3-6cm, mép có răng cưa không đều và đôi khi 2 thuỳ ở phía cuống; 3 gân chính mảnh toả ra từ gốc. Hoa đầu có cuống dài 1-2cm. Bao chung có hai loại lá bắc; 5 lá ngoài to, hình thìa dài 9-10mm, mọc toả ra thành hình sao, có lông dính; các lá bắc khác ngắn hơn họp thành một bao chung quanh các hoa, 5 hoa phía ngoài hình lưỡi, các hoa khác hình ống, đều có tràng hoa màu vàng. Quả bế hình trứng 4-5 cạnh, màu đen. Mùa hoa quả tháng 4-7.
Cây mọc hoang ở rừng núi, thường gặp ở những nơi ẩm mát, có bóng râm.
Bộ phận sử dụng: thân, lá, hoa
Thu hái, sơ chế:
Vào tháng 4-6 và lúc cây sắp ra hoa hoặc mới có ít hoa. Cắt cây có nhiều lá, loại bỏ lá sâu, lấy phần ngọn dài khoảng 30-50cm, đem phơi hay sấy khô đến độ ẩm dưới 12%. Dược liệu còn nguyên lá khô không mọt, không vụn nát là tốt.
Cách chế: do Hy Thiêm có vị đắng khí hàn, mùi hôi nên phải thêm rượu và mật chưng phơi 9 lần thì âm khí trọc đắng hàn mới hết mà còn lại mùi thơm mát, không thế thì khí trọc âm hãy còn không thể nào thông suốt tới xương mà đuổi phong cho khỏi bệnh.
Mô tả dược liệu:
Thân khô biểu hiện màu nâu tro hoặc nâu đen, hình ống tròn, ở giữa bộng, có đường nhăn, vùng đốt phình lớn, nhánh mọc đối, lá nhăn teo màu nâu đen, có lông màu trắng như nhung.
Tính vị: Vị đắng, tính lạnh. Có độc ít.
Quy kinh: Vào 2 kinh, Can, Thận.
Tác dụng:
Chủ trị:
Trị Phong khí của Can Thận, tay chân tê dại, gân xương đau buốt, phong thấp lở ngứa, thốt nhiên trúng phong tà, mắt miệng méo lệnh, trừ phong đuổi thấp, sát trùng, là thánh dược của bệnh tê đau.
Liều lượng: 8 - 12g
Kiêng kỵ: Không có phong thấp mà thuộc âm hư thì cấm dùng. Kỵ Sắt.
Bảo quản: Dễ hút ẩm, mốc, mục, mọt. Để nơi khô ráo hay phơi và xem lại.
Nhận Xét:
Hy Thiêm Thảo cảm khí thiếu dương để sinh, đốt và lá của nó đối nhau,. ngày 5 tháng 5, ngày 6 tháng 6, ngày 9 tháng 9 âm lịch hái về lấy nước ấm rữa sạch đất. Ngắt lấy hoa quả đầu cành, thấm qua mật và rượu chín lần chưng, chín lần phơi, không cần ráo lắm, chỉ cần chưng cho đủ số là được, rồi ngào giã trộn với mật làm viên to bằng hạt ngô đồng. Chuyên chữa chứng trúng phong mắt miệng méo lệch, sáng ngày uống với rượu ấm khi đói lòng, uống đến 4000 viên thì khỏi hoàn toàn, đến 5000 viên thì tinh lực lên gấp bội, rất ích nguyên khí. Thành Nột đời Đường và Trương Vĩnh đời Tống đều làm biểu dâng lên triều đình để nói hết về công hiệu của Hy Thiêm Thảo.
Một số bài thuốc thường dùng:
Trong Y Học Hiện Đại:
Sản phẩm Viên Khớp Thảo Mộc Hoạt Khớp Linh của Công Ty TNHH Dược Phẩm Vitramec, ứng dụng thành công bài thuốc Độc Hoạt Tang Ký Sinh gia giảm, với thành phần gồm 16 loại thảo dược quý như: Độc hoạt, Hy Thiêm, Võ Cây Liễu Trắng, Thiên Niên Kiện, Đương Quy, Hoàng Kỳ, Tục Đoạn, Đỗ Trọng, Ngưu Tất, Uy Linh Tiên, Thương Truật, Kê Huyết Đằng, Mộc Qua, Tần giao, Cam Thảo, Nhục Quế. Các dược liệu được kết hợp hài hoà với công dụng chính là khu phong tán hàn chỉ tý thống, bổ khí huyết, bổ can thận mạnh gân cốt, trên nguyên tắc " công bổ kiêm thi " điều trị cả gốc lẫn ngọn.
Hoạt Khớp Linh dùng cho các trường hợp:
Quý khách hàng có nhu cầu đặt mua Viên khớp Thảo mộc Hoạt Khớp Linh. Hãy truy cập vào website: https://vitramec.vn/ hoặc gọi số hotline tư vấn: 08 9968 9988 để được bác sĩ hỗ trợ và tư vấn miễn phí nhé!
